Za englesku reč slum (slam), Vikipedija predlaže naš ekvivalent: kartonska naselja. Definiše ih ovako: naselja od otpadnog materijala koja nastaju nekontrolisanom gradnjom, najčešće na rubovima velikih gradova zemalja u razvoju, kao posledica prevelikog doseljavanja ruralnog stanovništva u gradove, u potrazi za boljim životom.
Makoko je vodeni slam koji se nalazi u laguni u Lagosu, prestonici Nigerije. Nastao je u 18. veku kao ribarsko naselje, da bi ga metropola potom progutala i pretvorila u svoj sićušni delić. Veruje se da u Makoku živi oko 85.000 ljudi, ali procene idu i do četvrt miliona; pravu cifru niko ne zna, zbog toga što policija slabo da zalazi u slam, pa je ovaj kvart de fakto autonoman. Zakon – jačeg – sprovode momci iz kraja, area boys ili agberos, bande dece koja žive na ulicama, uzimaju reket od prolaznika, prodaju drogu i brinu o (ne)bezbednosti. Na ostrvu Lagos, u laguni u kojoj se nalazi kvart Makoko, ima ih oko hiljadu, a u celom Lagosu njihov broj procenjuje se na 35.000.
S obzirom da su građevine u Makoku podignute na drvenim stubovima u vodi, dešava se da voda otplavi gomilu kuća, među kojima je i lokalna škola. Arhitekta Kunle Adeyemi, rođen u Nigeriji ali na vreme pobegao na Zapad, osmislio je rešenje u vidu plutajuće škole.
„Temelj" škole sastoji se od plastične buradi, 256 komada. Na nju je smeštena drvena konstrukcija površine 100 m2, na kojoj počiva građevina u obliku trougla. Radove su finansirale UN i drugi donatori, a izvela ih je Adeyemijeva arhitektonska kompanija NLÉ uz pomoć stručnjaka iz Holandije.
Vlasti smatraju da je građevina podignuta protivzakonito, i nalažu da se ona ukloni – možda zbog planova da se ceo slam Makoko izmesti iz centra prestonice, sa čim je započeto još 2012. Pregovori su u toku, a kompanija NLÉ veruje da vlada ipak neće srušiti školu.
—
Fotografije: Iwan Baan
